Kiedy myślimy o programie Erasmus+, często przychodzą nam na myśl obrazy młodych ludzi z plecakami, zwiedzających europejskie stolice i doskonalących języki obce. To prawda – ale to tylko wierzchołek góry lodowej. Program Erasmus+, szczególnie w sektorze Młodzież, to przede wszystkim potężne narzędzie transformacji emocjonalnej i społecznej, które kształtuje młodych ludzi na poziomie znacznie głębszym niż tylko zdobywanie kompetencji językowych.
W odróżnieniu od tradycyjnej edukacji szkolnej, program Erasmus+ w sektorze Młodzież stawia na edukację pozaformalną i nieformalną. To właśnie w tym środowisku – poza murami szkół i uniwersytetów – młodzi ludzie mają przestrzeń do prawdziwego rozwoju emocjonalnego.
Fundacja Krok Wyżej, warszawska organizacja specjalizująca się we wspieraniu zdrowia psychicznego i rozwoju osobistego, idealnie rozumie tę filozofię. Jako aktywny uczestnik międzynarodowych wymian młodzieżowych w ramach Erasmus+, fundacja łączy swoją wiedzę o dobrostanie psychicznym z możliwościami, jakie daje uczestnictwo w projektach europejskich.
Wymiany młodzieżowe to projekty, w których grupy młodych ludzi (13-30 lat) z co najmniej dwóch krajów spotykają się na 5-21 dni, aby wspólnie pracować nad wybranym przez siebie tematem. Co kluczowe – młodzież sama wybiera temat i aktywnie uczestniczy na każdym etapie projektu, od planowania po ewaluację.
To nie są kursy ani szkolenia prowadzone przez dorosłych. To przestrzeń, w której młodzi ludzie uczą się przez doświadczenie, współpracę i refleksję.
Badania wpływu programu Erasmus pokazują fascynujące wnioski. Studenci i uczestnicy wymian postrzegają swoje doświadczenia jako okres definiujący ich osobisty i zawodowy rozwój. Co konkretnie się zmienia?
Empatia i kompetencje międzykulturowe Spotykanie się z ludźmi z różnych kultur, systemów wartości i przekonań zmusza do wyjścia poza własną perspektywę. Młodzi ludzie uczą się rozumienia różnic, tolerancji kulturowej i etnicznej, a przede wszystkim – odkrywają, że pomimo dzielących nas różnic, więcej nas łączy niż dzieli.
Odporność psychiczna i wiara w siebie Wyjazd za granicę, często po raz pierwszy w życiu, stawianie czoła wyzwaniom językowym, logistycznym i społecznym – to wszystko buduje odporność. Badania pokazują, że po wymianach uczestnicy odczuwają znaczną poprawę wiary w siebie i zdolności radzenia sobie z trudnościami.
Umiejętności interpersonalne i komunikacja Praca w międzynarodowych zespołach rozwija komunikatywność, umiejętności prezentacyjne i współpracy. Młodzi ludzie uczą się rozwiązywania konfliktów, negocjacji i budowania porozumienia w różnorodnych grupach.
Krytyczne myślenie i kreatywność Konfrontacja z nowymi sposobami myślenia pobudza kreatywność i rozwija zdolność krytycznego myślenia. Uczestnicy uczą się kwestionować założenia, szukać alternatywnych rozwiązań i myśleć elastycznie.
Odpowiedzialność i samodzielność Aktywne uczestnictwo we wszystkich fazach projektu – od planowania po realizację – buduje poczucie odpowiedzialności za wspólne działanie i rozwija umiejętności organizacyjne.
Fundacja Krok Wyżej w swoich działaniach pokazuje, jak można łączyć programy międzynarodowe z misją wspierania zdrowia psychicznego młodzieży. Ich podejście opiera się na czterech filarach: empatii, autentyczności, edukacji i wspólnocie.
Według fundacji, dobrostan psychiczny, edukacja emocjonalna oraz aktywność fizyczna to fundamenty lepszego życia. Międzynarodowe wymiany młodzieżowe w ramach Erasmus+ stanowią idealne środowisko do rozwijania tych wszystkich obszarów jednocześnie:
Jednym z priorytetów nowej perspektywy programu Erasmus+ (2021-2027) jest inkluzywność. Program wprowadził specjalne wsparcie dla osób z mniejszymi szansami, w tym:
To właśnie tutaj organizacje takie jak Fundacja Krok Wyżej odgrywają kluczową rolę – jako most między młodzieżą potrzebującą wsparcia a możliwościami programu Erasmus+.
Kluczowe dla rozwoju emocjonalnego jest to, że wymiana młodzieżowa to nie tylko kilkanaście dni spędzonych za granicą. To proces składający się z trzech faz:
Młodzież spotyka się przed wyjazdem, planuje działania, uczy się o krajach partnerskich, przygotowuje się językowo i emocjonalnie do wyjazdu.
5-21 dni intensywnej pracy w międzynarodowej grupie nad wybranym tematem – od zmian klimatycznych po zdrowie psychiczne, od mediacji po przedsiębiorczość społeczną.
Po powrocie następuje refleksja nad doświadczeniami, rozpoznanie nabytych kompetencji (często z wykorzystaniem certyfikatu Youthpass) i planowanie działań lokalnych wykorzystujących zdobytą wiedzę.
Ten cały proces wzmacnia świadome uczenie się i pomaga młodym ludziom zobaczyć własny rozwój.
Wymiany młodzieżowe w ramach Erasmus+ mogą dotyczyć praktycznie każdego tematu wybranego przez młodzież. Te szczególnie wspierające rozwój emocjonalny często koncentrują się na:
Badania realizowane przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji pokazują, że uczestnicy programów Erasmus+ w sektorze Młodzież zgłaszają:
Co więcej, 85,6% organizacji uczestniczących w programie potwierdza, że Erasmus+ znacznie poprawił dostępność wysokiej jakości materiałów edukacyjnych i rozwinął ich kompetencje w pracy z młodzieżą.
Dla młodych ludzi zainteresowanych udziałem w wymianie młodzieżowej istnieją dwie główne ścieżki:
Większość wymian jest organizowana przez NGO, stowarzyszenia czy fundacje (jak Fundacja Krok Wyżej). Warto:
To jedna z unikalnych cech programu – nie trzeba być zarejestrowaną organizacją! Grupa minimum 4 młodych ludzi może sama napisać wniosek o dofinansowanie i zorganizować wymianę.
Koszty: Program Erasmus+ w sektorze Młodzież jest w pełni darmowy dla uczestników – pokrywane są koszty podróży, zakwaterowania, wyżywienia i działań. Dodatkowo dostępne jest wsparcie dla osób z mniejszymi szansami.
Program Erasmus+, a szczególnie sektor Młodzież, to znacznie więcej niż możliwość zwiedzenia Europy czy nauki języków. To kompleksowy system wspierania rozwoju emocjonalnego i społecznego młodych ludzi, przygotowujący ich do życia w coraz bardziej złożonym i zróżnicowanym świecie.
Organizacje takie jak Fundacja Krok Wyżej pokazują, jak można świadomie wykorzystywać narzędzia programu Erasmus+ do wspierania zdrowia psychicznego i dobrostanu młodzieży. Ich holistyczne podejście – łączące edukację emocjonalną, międzynarodowe doświadczenia i wsparcie psychologiczne – to model wartościowy dla całego sektora młodzieżowego.
W świecie, w którym coraz głośniej mówi się o kryzysie zdrowia psychicznego młodego pokolenia, programy takie jak Erasmus+ oferują realną, sprawdzoną przestrzeń do rozwoju kompetencji emocjonalnych i społecznych. Nie tylko uczą języków – uczą życia w różnorodności, budują odporność, rozwijają empatię i wiarę we własne możliwości.
Każdy młody człowiek zasługuje na szansę zrobienia swojego "kroku wyżej" – w stronę lepszego rozumienia siebie, innych i świata wokół. Program Erasmus+ tę szansę daje.
Źródła i dalsze informacje:
Wszystkie dokumenty są dostępne publicznie i aktualizowane zgodnie z wymogami ustawy o fundacjach.
Każde wsparcie ma znaczenie 💚Dzięki Tobie możemy pomagać, uczyć i inspirować innych do zrobienia swojego kroku wyżej.
UL. MARCINA KASPRZAKA 31/119
01-234 WARSZAWA
KRS: 000120027219
NIP: 5273187804
REGON: 543012528
© 2025 Fundacja Krok Wyżej. Wszystkie prawa zastrzeżone.