Pieniądze są Kobietą – poradnik o pewności siebie i finansach

„Weź się w garść", „inni mają gorzej", „to tylko w twojej głowie" – te zdania, choć wypowiadane często z dobrych intencji, mogą ranić bardziej niż pomóc. W Polsce zdrowie psychiczne wciąż jest tematem obarczonym stygmatem, a proszenie o pomoc psychologiczną dla wielu osób równa się przyznaniu się do słabości. Czas to zmienić.

Dlaczego milczymy? Ciężar polskiego tabu

Polska ma problem. Nie z brakiem osób potrzebujących pomocy psychologicznej – tych jest coraz więcej. Problem tkwi w tym, że większość z nich milczy.

Aż 26% Polaków doświadcza w swoim życiu zaburzeń psychicznych, ale jedynie 16% chorych podejmuje leczenie. To dramatyczna przepaść między potrzebą a działaniem. 41% respondentów uważa, że temat zdrowia psychicznego w pracy jest tematem tabu, a 20% Polaków twierdzi, że zdrowie psychiczne jest tematem tabu w ich firmie.

Skąd bierze się ta ciężka cisza?

Język, który rani

Wiele określeń w języku polskim związanych z problemami psychicznymi ma charakter pejoratywny. Osoby z zaburzeniami psychicznymi są określane jako „świry", „stuknięci" czy „nienormalni". To nie są neutralne słowa – to etykiety, które stygmatyzują i izolują.

Nawet samo pojęcie „pójścia do psychiatry" niesie ze sobą negatywne konotacje. Ludzie boją się być postrzegani jako „psychicznie chorzy", jakby to było coś wstydliwego, coś co należy ukrywać przed światem.

Mit, że depresja to wymówka

Funkcjonuje mit w społeczeństwie, że depresja to nie choroba, tylko moda. To przekonanie jest nie tylko błędne, ale i niebezpieczne. Depresja to udokumentowana choroba z konkretnymi objawami, mechanizmami neurobiologicznymi i uznanymi metodami leczenia.

Jednakże dla osób, które nigdy nie doświadczyły poważnych problemów ze zdrowiem psychicznym, trudno jest zrozumieć, jak paraliżujące mogą być zaburzenia lękowe czy jak przytłaczająca jest prawdziwa depresja. Stąd bagatelizowanie objawów i przekonanie, że „wystarczy się uśmiechnąć" lub „zająć czymś".

Liczby nie kłamią – skala kryzysu

Dane pokazują niepokojący obraz kondycji psychicznej Polaków:

Rosnące problemy ze zdrowiem psychicznym:

Liczba Polaków obawiających się o swoje zdrowie psychiczne wzrosła ponad dwukrotnie w ciągu ostatnich sześciu lat
Ponad 30 milionów dni zwolnień lekarskich w 2024 roku wystawiono z powodu zaburzeń psychicznych – to już co ósmy przypadek absencji chorobowej w Polsce
45% Polaków twierdzi, że w ciągu ostatniego roku doświadczyło silnego stresu kilka razy (średnia światowa to 33%)

Szczególnie zagrożone grupy:

Młodzież i młodzi dorośli – stosunkowo nowym zjawiskiem jest obawa o własne zdrowie psychiczne młodych ludzi w grupie wiekowej 18-24 oraz wśród uczniów i studentów
45% pracowników doświadcza objawów wypalenia zawodowego
Kobiety – wyrażają obawy związane ze zdrowiem psychicznym zdecydowanie częściej niż mężczyźni

Brak wsparcia społecznego: W badaniu GUS żadna grupa wiekowa nie osiągnęła 30% odsetka osób odczuwających silne wsparcie społeczne. To oznacza, że większość z nas nie ma nikogo, z kim mogłaby szczerze porozmawiać o swoich problemach – niezależnie od ich charakteru.

Dlaczego proszenie o pomoc to siła?

Fundacja Krok Wyżej w swojej misji jasno komunikuje: proszenie o pomoc to siła, nie słabość. I to nie jest tylko piękne hasło – to prawda poparta nauką i doświadczeniem milionów osób, które podjęły terapię.

Rozpoznanie problemu wymaga odwagi

Pierwszym krokiem do zmiany jest przyznanie przed samym sobą, że coś jest nie tak. Wymaga to ogromnej samoświadomości i odwagi. W kulturze, która gloryfikuje „siłę woli" i „radzenie sobie samemu", uznanie, że potrzebujemy pomocy, jest aktem odwagi.

Nie chodzi o to, że jesteśmy słabi – chodzi o to, że jesteśmy wystarczająco silni, by zmierzyć się z prawdą o swoim stanie.

Wyjście poza strefę komfortu

Umówienie się na pierwszą wizytę u psychologa lub psychiatry to ogromny krok. Dla wielu osób wiąże się to z lękiem, wstydem, obawą przed oceną. Pokonanie tego oporu wymaga determinacji i siły charakteru.

Aktywna praca nad sobą

Terapia to nie jest pasywne słuchanie rad. To intensywna praca nad sobą – konfrontowanie się z trudnymi emocjami, przełamywanie destrukcyjnych wzorców myślenia, uczenie się nowych umiejętności. Wymaga to zaangażowania, wytrwałości i gotowości do zmiany.

Stan prawie ośmiu na dziesięć osób uczestniczących w psychoterapii poprawia się w większym stopniu niż stan przeciętnej osoby, która nie uczestniczy w terapii. Ale ta poprawa nie przychodzi sama – to efekt ciężkiej pracy pacjenta i terapeuty.

Co daje terapia? Konkretne korzyści

Badania naukowe jednoznacznie potwierdzają skuteczność psychoterapii. Oto co można zyskać:

Poprawa zdrowia psychicznego

Regularne sesje terapeutyczne pomagają zmniejszyć objawy depresji o 50-60% u pacjentów, którzy uczestniczą w terapii przez okres minimum sześciu miesięcy. Co więcej, poprawa w zakresie zdrowia psychicznego zazwyczaj utrzymuje się po upływie roku lub dwóch lat po zakończeniu terapii.

Lepsza samoświadomość

Terapia umożliwia dogłębne zrozumienie własnych emocji, potrzeb i motywacji, co przekłada się na bardziej świadome podejmowanie decyzji. Zaczynasz rozumieć, dlaczego reagujesz w określony sposób, co cię naprawdę boli i czego naprawdę potrzebujesz.

Skuteczniejsze radzenie sobie ze stresem

Terapia uczy konkretnych strategii zarządzania stresem i emocjami. To nie są abstrakcyjne rady, ale sprawdzone techniki, które można stosować w codziennym życiu.

Lepsze relacje z innymi

Praca nad sobą przekłada się na jakość relacji z bliskimi. Terapia pomaga w komunikacji, rozwiązywaniu konfliktów i budowaniu zdrowszych granic w relacjach.

Przerwanie destrukcyjnych wzorców

Wielu z nas powtarza te same błędy, wpada w te same pułapki myślowe, tkwi w tych samych destrukcyjnych zachowaniach. Terapia pomaga rozpoznać te wzorce i zastąpić je zdrowszymi alternatywami.

Jak Fundacja Krok Wyżej wspiera dostęp do pomocy psychologicznej?

Fundacja Krok Wyżej doskonale rozumie bariery, które powstrzymują ludzi przed sięgnięciem po pomoc. Dlatego ich podход jest kompleksowy i dostosowany do rzeczywistych potrzeb:

Przełamywanie tabu przez edukację

Fundacja mówi głośno o emocjach i pokazuje, że proszenie o pomoc to siła. Poprzez kampanie społeczne, warsztaty i działania edukacyjne zmienia społeczne postrzeganie zdrowia psychicznego.

Dostęp online i offline

Fundacja zapewnia dostęp do pomocy psychologicznej zarówno online, jak i offline. To kluczowe, szczególnie dla osób z mniejszych miejscowości, gdzie dostęp do specjalistów jest ograniczony.

Grupy wsparcia i webinary

Oprócz indywidualnej pomocy psychologicznej, fundacja tworzy przestrzeń do wspólnego dzielenia się doświadczeniami. Grupy wsparcia pokazują, że nie jesteś sam ze swoimi problemami.

Materiały samopomocowe

Nie każdy jest gotowy od razu sięgnąć po profesjonalną pomoc. Fundacja oferuje materiały edukacyjne, które pomagają w pierwszych krokach – w rozpoznaniu problemu i zrozumieniu, że warto szukać wsparcia.

Równy dostęp

Fundacja wspiera osoby z mniejszych miejscowości i osoby z niepełnosprawnościami, eliminując bariery w dostępie do pomocy psychologicznej. Działają według zasady, że każdy – niezależnie od miejsca zamieszkania czy zasobności portfela – zasługuje na wsparcie.

Kiedy warto sięgnąć po pomoc?

Wiele osób zadaje sobie pytanie: „Czy mój problem jest wystarczająco poważny, żeby iść do psychologa?" Odpowiedź brzmi: jeśli zadajesz sobie to pytanie, prawdopodobnie warto.

Sygnały ostrzegawcze:

Emocjonalne:

Uporczywy smutek, poczucie beznadziejności
Przytłaczający lęk, ciągłe niepokoje
Trudności w kontrolowaniu gniewu
Poczucie pustki, brak radości z rzeczy, które kiedyś sprawiały przyjemność

Behawioralne:

Wycofywanie się z relacji społecznych
Zmiany w nawykach żywieniowych lub snu
Nadużywanie alkoholu lub innych substancji
Myśli samobójcze

Funkcjonalne:

Problemy w pracy lub nauce
Trudności w utrzymaniu relacji
Niemożność wykonywania codziennych obowiązków
35% Polaków było tak zestresowanych, że przez pewien czas nie mogli chodzić do pracy

Nie musisz czekać na kryzys

Nie musisz czekać, aż będzie „naprawdę źle". Terapia to także forma profilaktyki i rozwoju osobistego. Możesz sięgnąć po pomoc, gdy czujesz, że chciałbyś lepiej funkcjonować, lepiej rozumieć siebie, rozwijać się emocjonalnie.

Jak zacząć? Praktyczne kroki

Krok 1: Przyznaj przed sobą, że potrzebujesz pomocy

To najtrudniejszy krok. Ale jest konieczny.

Krok 2: Porozmawiaj z kimś zaufanym

Może to być przyjaciel, partner, członek rodziny. Czasem samo powiedzenie na głos „myślę o pójściu do psychologa" czyni to mniej przerażającym.

Krok 3: Poszukaj specjalisty

Możesz:

Skorzystać z publicznej opieki zdrowotnej (NFZ) – choć wiąże się to z dłuższym czasem oczekiwania
Wybrać prywatną praktykę psychologiczną
Skorzystać z terapii online, która jest często bardziej dostępna i elastyczna
Skontaktować się z organizacjami takimi jak Fundacja Krok Wyżej, które oferują wsparcie

Krok 4: Umów się na pierwszą sesję

Pierwsze spotkanie to zazwyczaj sesja diagnostyczna. Terapeuta pozna twoją sytuację, a ty będziesz mógł ocenić, czy czujesz się komfortowo w tej relacji. Dobry kontakt z terapeutą to podstawa skutecznej terapii.

Krok 5: Daj sobie czas

Efekty terapii nie przychodzą od razu. Potrzeba czasu, cierpliwości i konsekwencji. Ale warto.

Jak wspierać bliskich w szukaniu pomocy?

Jeśli ktoś bliski ci zmaga się z problemami psychicznymi, twoje wsparcie jest bezcenne. Oto, jak możesz pomóc:

Co robić:

Słuchaj bez oceniania Pozwól osobie opowiedzieć o swoich uczuciach bez przerywania i doradzania. Czasem najcenniejsze jest po prostu wysłuchanie.

Waliduj emocje Zamiast mówić „to nic takiego" czy „inni mają gorzej", powiedz „rozumiem, że to dla ciebie trudne" lub „to musi być ciężkie".

Zaproponuj konkretną pomoc „Mogę pomóc ci znaleźć terapeutę" lub „Mogę pojechać z tobą na pierwszą wizytę" są bardziej pomocne niż ogólne „daj znać, jeśli mogę coś zrobić".

Edukuj się Poczytaj o zaburzeniach psychicznych, żeby lepiej rozumieć, przez co przechodzi twój bliski.

Bądź cierpliwy Droga do wyzdrowienia nie jest prosta. Będą lepsze i gorsze dni. Twoje stałe wsparcie ma ogromne znaczenie.

Czego unikać:

Nie bagatelizuj „Weź się w garść" czy „pomyśl pozytywnie" to nie są pomocne rady dla osoby z depresją czy zaburzeniami lękowymi.

Nie porównuj „Inni mają gorzej" nie pomaga – każdy ma prawo do swoich emocji i trudności.

Nie naciskaj Możesz zachęcać do szukania pomocy, ale nie zmuszaj. Decyzja musi pochodzić od osoby zainteresowanej.

Nie bierz na siebie odpowiedzialności za czyjeś zdrowie Możesz wspierać, ale nie możesz uratować kogoś wbrew jego woli. Zadbaj też o swoje granice i swoje zdrowie psychiczne.

Zmiana zaczyna się od nas

69% badanych uważa, że otwartość na rozmowy o emocjach i zdrowiu psychicznym przyczynia się do budowania bezpiecznego środowiska. To pokazuje, że społeczeństwo jest gotowe na zmianę. Potrzebujemy tylko odwagi, by mówić otwarcie.

Każda rozmowa o zdrowiu psychicznym, każde przyznanie się do własnych trudności, każda historia o terapii – to kolejny kamyk w murze tabu, który powoli się kruszy.

Co możesz zrobić już dziś?

Mów otwarcie o swoich emocjach – normalizuj rozmowy o zdrowiu psychicznym w swoim otoczeniu
Edukuj siebie i innych – dowiaduj się więcej o zdrowiu psychicznym, dziel się wiedzą
Wspieraj organizacje takie jak Fundacja Krok Wyżej, które pracują na rzecz zdrowia psychicznego
Jeśli potrzebujesz pomocy – sięgnij po nią – to najlepsza inwestycja w siebie
Bądź empatyczny wobec osób zmagających się z problemami psychicznymi

Podsumowanie – czas na zmianę

Przełamywanie tabu wokół zdrowia psychicznego to proces, który wymaga czasu i zaangażowania całego społeczeństwa. Ale zmiana jest możliwa – widzimy ją już w rosnącej świadomości, w coraz większej liczbie osób sięgających po pomoc, w organizacjach takich jak Fundacja Krok Wyżej, które głośno mówią o tym, co kiedyś było zakazane.

Proszenie o pomoc to nie słabość – to przejaw siły, dojrzałości i troski o siebie. To decyzja, która może zmienić życie.

Jeśli ty lub ktoś bliski potrzebuje wsparcia – nie czekaj. Każdy zasługuje na pomoc. Każdy zasługuje na lepsze samopoczucie. Każdy zasługuje na swój krok wyżej.

Gdzie szukać pomocy?

Fundacja Krok Wyżej: www.krokwyzej.org
Centrum Zdrowia Psychicznego: dostępne w wielu miastach Polski
Telefon zaufania dla dorosłych: 116 123
Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111
NFZ poradnie zdrowia psychicznego: dostępne po skierowaniu od lekarza POZ
Terapia online: wiele platform oferuje dostęp do certyfikowanych terapeutów

Pamiętaj: Nie jesteś sam. Pomoc jest dostępna. Warto po nią sięgnąć.

Przełamywanie tabu - dlaczego proszenie o pomoc psychologiczną to siła, nie słabość